Kaweh Modiri | Meneer Sadek en de anderen

Kaweh Modiri – Meneer Sadek en de anderen. Amsterdam, Uitgeverij Thomas Rap, 2012, 187 pagina’s.

Een onstuimig, geestig en ontroerend verhaal over een Iraanse familie in Nederland.


Sam, de hoofdpersoon van Meneer Sadek en de anderen, is geboren in Iran. Omdat de vader gezocht wordt door de machtshebbers in Teheran besluit het gezin te vluchten. De toen nog bestaande Sovjet-Unie ligt voor de hand als nieuw vaderland, want vader is een communist. Eenmaal over de grens gekropen blijkt dat men in de Sovjet-Unie niet zit te wachten op Iraanse vluchtelingen, en het gezin wordt teruggestuurd. Uiteindelijk lukt het toch te vluchten, naar Istanbul. Na een lange tijd daar mag het gezin uiteindelijk naar Nederland afreizen en komt het in Amersfoort terecht in een nieuwbouwwijk. Het grootste gedeelte van de roman speelt zich in Nederland af, als Sam dertien, veertien jaar is geworden.

Modiri heeft deze roman met een vlotte pen geschreven. De taal is niet ingewikkeld en de toon is vaak humoristisch. Modiri voert niet alleen de gezinsleden op, maar ook 'meneer Sadek', een Iraanse vluchteling die dakloos is en de weg een beetje kwijt is, die een tijdje in het gezin op adem kan komen, maar ook personages die in een asielzoekerscentrum bij Amersfoort wonen, en de Iraanse Sali, die in Parijs woont, waarop Sam hals over kop verliefd wordt.

Het aantrekkelijke van deze roman is dat Modiri vanuit het perspectief van eerst een klein jongetje en later een puberende jongen de eigenaardigheden van zijn gezin becommentarieert, bijvoorbeeld het conflict tussen de opstandige grote broer, die verwesterd is en de vader die zich voorneemt dat hij het gaat maken in Nederland en eigenlijk alleen maar bezig is met kansloze zakelijke plannen, dat beangstigend hoog oploopt. Sam levert commentaar zoals een puber dat zou doen, maar het is ondanks al die opstandigheid wel een liefdevol commentaar.

Eerlijk gezegd vond ik de gedeeltes die in Iran en Rusland speelden het indrukwekkendst. De scenes waarin Modiri beschrijft hoe de mannen die Sams vader zoeken juist Sam als vijfjarige eruit pikken om te ondervragen, in de hoop dat de jongen in zijn onwetendheid de verblijfplaats van vader zal verraden is beangstigend realistisch geschreven en deed me denken aan verhalen die ik over de manier van werken van de KGB heb gehoord. Ook de mislukte vlucht naar de Sovjet-Unie, omdat vader denkt dat men daar een kameraad uit Iran met open armen zal ontvangen is schrijnend, en tegelijk ontroerend beschreven.

Meneer Sadek en de anderen is een zeer leesbare, humoristische, maar ook schrijnende roman. Een aanrader!

Kaweh Modiri

flickr